چهارشنبه‌سوری و سنت‌های از یاد رفته خراسان
تاریخ انتشار: ۲۸ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۳۱۶۹۱۹۶
چهارشنبه‌سوری آیینی کهن در نقاط مختلف کشور و دارای رسوم و آیین گوناگونی است که بسیاری از آن‌ها امروز از یاد رفته و شاید ردی از آن باقی نمانده است.
یکی از پژوهشگران فرهنگ عامه خراسان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا- در خصوص سنت‌های چهارشنبه‌سوری در خراسان اظهار کرد: خراسانی‌ها در شب چهارشنبه‌سوری و نزدیک غروب آفتاب سه یا هفت بته آتش روشن می‌کنند و اصطلاحی که به کار می‌برند، روشن کردن بته آتش است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مسعود نبی‌دوست عنوان کرد: در این مراسم همچنین زنانی که فرزندان کوچک دارند، آن‌ها را به بغل گرفته و از روی آتش می‌پرند و این را موجب سلامتی فرزند می‌دانند.
وی افزود: در این شب شعری هم وجود دارد که خواندن آن بیشتر در خراسان مرسوم است. خراسانی‌ها وقتی از روی آتش می‌پرند، می‌گویند: «آلا به در، بلا به در / دزد و هیز از دِها به در» و از این طریق رفتن موجودات خبیث، دزدها و بلاها را از زندگی خود می‌خواهند.
نبی‌دوست ادامه داد: نکته دیگری که در رسوم خراسان وجود دارد آن است که آتش را به هیچ وجه خاموش و یا حتی فوت نمی‌کنند؛ بلکه آتش باید کاملا بسوزد و خاموش کردن آتش بد دانسته می‌شود. آن‌ها پس از خاموش شدن آتش هم خاکستر آن را از خانه بیرون برده و جایی می‌ریزند تا باد آن را ببرد. برخی نیز عقیده دارند که خاکستر را باید دختر کوچکی ببرد. همچنین در گذشته مرسوم بوده که وقتی این فرد به خانه برگشت و درِ خانه را زد، اهل خانه از او می‌پرسند: «کیه؟» می‌گوید: «منم». سپس از او می‌پرسند «از کجا میای؟» می‌گوید: «از عروسی» می‌پرسند: «چه آوردی؟» می‌گوید: «تندرستی». عقیده گذشتگان این است که این فرد با این آیین شادی و نشاط را وارد خانواده می‌کند.
وی اضافه کرد: در گذشته پس از این که رسم خاکستر بردن انجام می‌شد، مقداری زغال، نمک و یک سکه کم‌ارزش را در کوزه‌ای می‌انداختند و دور سر اعضای خانواده چرخانده و نفر آخری که دور سرش این اشیا چرخانده می‌شد، کوزه را برمی‌داشته و به پشت بام رفته و در کوچه می‌اندخته تا بشکند. در اینجا نمک نماد شوربختی، زغال نماد سیاه‌بختی و سکه کم‌ارزش نماد فقر است. لذا این سه را در کوزه می‌انداختد و در کوچه می‌شکستند و عقیده داشتند که این سه بلا را از خانواده دور می‌شود. همچنین فردی که کوزه را از پشت بام می‌انداخته، این جمله را می‌گوید: «درد و بلای خونه رو ریختم تو کوچه».
این پژوهشگر فرهنگ عامه افزود: بعد از این که مراسم به پایان رسید، آجیل‌خوری آغاز می‌شده و آجیل هم از نوع بی‌نمک یا آجیل چهارشنبه‌سوری بوده و اکنون برخی به آن آجیل زمستانه می‌گویند که ترکیبی است از انجیر، کشمش، خرما، توت خشک، فندق و پسته. عقیده هم بر این است که خوردن آجیل بی‌نمک در چهارشنبه‌سوری شگون دارد.
نبی‌دوست ادامه داد: یکی از مواردی که در چهارشنبه‌سوری در خراسانی‌ها مرسوم بوده است، تهیه چهاررنگ پلو است؛ متشکل از رشته پلو، زرشک پلو، عدس پلو و ماش پلو که مقداری نیز برای اقوام، نوه و عروس خانواده می‌فرستاده‌اند. البته گاهی هم رشته پلو را به تنهایی تهیه می‌کردند و علاوه بر آن آش چهل گیاه را که از چهل گیاه صحرایی طبخ می‌شد، می‌پختند.
وی در ادامه بیان کرد: خراسانی‌ها مراسم دیگری هم در این شب دارند که مختص خانم‌ها بوده و مردان در گذشته در آن شرکت نمی‌کردند. این مراسم که بیشتر مربوط به گرفتن حاجت، بخت‌گشایی دختران و رفع درد و بلا است، این گونه بوده که اگر خانواده‌ای مریض یا ناخوشی داشته، یکی از زنان خانواده آخر شب چادری بر سر می‌کرده، درِ خانه همسایه‌ها می‌رفته و بدون اینکه کلامی بگوید، چهار مرتبه با ملاقه‌ای بر در خانه همسایه‌ها می‌کوبیده است. در این هنگام صاحب‌خانه ملاقه را از او می‌گرفته و مقداری خوراکی در آن می‌ریخته است. سپس زن خوراکی‌ها را به خانه می‌برده و به مریض می‌داده است.
وی افزود: البته در صورتی که همسایه‌ها مریض یا سفری داشته باشند، با بیان اینکه «مریض داریم» یا «سفری داریم» فرد را از درِ خانه رد می‌کردند و اعتقاد داشتند خوراکی دادن به ملاقه‌زن برای مریض یا سفری‌شان شگون ندارد.
نبی‌دوست افزود: البته آیین‌ها خراسان در نقاط مختلف با رسوم متعددی و فراوانی برگزار می‌شده، ولی متاسفانه در سال‌های اخیر تنها یادی از آن‌ها باقی مانده و کمتر شاهد برگزاری آیین‌های اصیل هستیم.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: چهارشنبه سوري
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۱۶۹۱۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جلوی وارد شدن خسارت به خانه‌های روستای مختاران گرفته شد
ایسنا/خراسان جنوبی مسؤول بسیج سازندگی سپاه انصار الرضا خراسان جنوبی گفت: اقدام به‌موقع و شجاعانه جهادگران با کمک تجهیزات بسیج سازندگی خراسان جنوبی از خسارت‌های احتمالی سیل در روستای مختاران جلوگیری کرد.
مهدی هنری امروز (۱۴ اردیبهشت ماه) بیان کرد: درپی بارندگی‌های شدید و وقوع سیلاب امروز در روستای مختاران، جهادگران با استفاده از تجهیزات بسیج سازندگی در روستای مختاران، مانع از وارد شدن خسارت شدند.
وی به اقدام جهادگران و راننده لودر در این روستا اشاره و اظهار کرد: درپی سیل که باعث آبگرفتگی دشت و روستای مختاران شده بود، اقدام جهادگران از آبگرفتگی کامل روستا و ورود سیلاب به خانه مردم جلوگیری شد.
هنری گفت: درپی وقوع سیلاب در روستای مختاران حدود ۱۰ واحد مسکونی که در مجاورت جاده آسفالت قرار داشتند، دچار آبگرفتگی شدند. اکنون وضعیت روستای مختاران عادی است و واحدهای مسکونی نیاز به تعمیر و مرمت دارند.
وی با اشاره به اینکه بیش از ۲۰ جهادگر در حال خدمت‌رسانی‌اند، افزود: از شب گذشته، ماشین‌آلات بسیج سازندگی در حالت آماده‌باش هستند که در صورت وقوع سیل و هرگونه حادثه احتمالی به کمک مردم بروند.
انتهای پیام
دستگیری ۴ متهم اصلی پرونده مفقودی یسنا کودک کلالهای